Actieve taal schrijven: weg met vaagheid

Heb je dat ook weleens? Je leest een tekst en denkt: “Wat staat hier nou eigenlijk?” De zinnen zijn lang, omslachtig of vaag en voor je het weet, ben je de draad kwijt. Niet handig, zeker niet in een drukke werkdag vol e-mails, notulen en korte updates. Gelukkig kun je met een paar simpele aanpassingen al veel duidelijker en directer schrijven. Het geheim? Actieve taal. In dit artikel ontdek je wat actieve taal is, waarom het zo krachtig werkt in jouw teksten en hoe je het meteen kunt toepassen in je dagelijkse werk.

1. Wat is actieve taal?

Actieve taal gebruik je als het onderwerp van de zin iets doet. De zin is dan duidelijk en vaak korter dan wanneer je passieve taal gebruikt. Bij passieve taal gebeurt er wel iets, maar het is niet meteen duidelijk wie het doet. Dat maakt een zin al snel vaag en omslachtig. Dat komt de leesbaarheid niet ten goede, zeker niet in zakelijke communicatie.

Vergelijk deze zinnen eens:

• Passief: De vergadering wordt voorbereid door de assistent.
  Actief: De assistent bereidt de vergadering voor.
• Passief: De planning zal worden besproken tijdens het overleg.
  Actief: Het team bespreekt de planning tijdens het overleg.
• Passief: Er wordt een voorstel gedaan door de manager.
  Actief: De manager doet een voorstel.

Zie je het verschil? De actieve versies maken direct duidelijk wie iets doet. En dat leest veel prettiger, vooral als je de lezer snel en duidelijk wilt informeren. Actieve taal helpt je dus om helder, professioneel én bondig te schrijven.

2. Waarom werkt actieve taal beter?

Actieve taal zorgt ervoor dat je boodschap beter overkomt. Het is niet alleen duidelijker, maar ook krachtiger. Zeker in zakelijke communicatie is dat belangrijk: je wilt immers professioneel en helder overkomen.

Hieronder zie je wat actieve taal oplevert:

• Duidelijkheid: de lezer weet direct wie wat doet;
• Toegankelijkheid: je teksten lezen makkelijker en sneller;
• Overzicht: je komt sneller tot de kern, zonder overbodige woorden;
• Impact: je boodschap komt sterker over, met minder kans op misverstanden.

Juist als support professional is dat extra handig. Je schrijft vaak namens anderen of voor meerdere collega’s. Actieve taal helpt je dan om helder te communiceren, zonder ruis of omwegen. En het mooie is: je zinnen klinken ook nog eens zelfverzekerd en doordacht.

3. Zo herken je passieve taal

Passieve zinnen sluipen er makkelijk in, vooral als je formeel probeert te schrijven. Maar hoe herken je ze? Let op deze signalen:

• De zin bevat werkwoorden als worden, zijn of zal worden + voltooid deelwoord;
• Het is onduidelijk wie de handeling uitvoert;
• De zin is langer dan nodig en leest stroever.

Voorbeeld:

• Passief: “De documenten zijn gisteren door het secretariaat verstuurd.”
• Actief: “Het secretariaat verstuurde gisteren de documenten.”

Zie je het verschil? De passieve zin klinkt afstandelijker, terwijl de actieve zin direct en duidelijk is. Vooral in teksten waarin je wilt informeren of aansturen (zoals in notulen of instructiemailtjes), is het belangrijk dat je lezer direct snapt wie iets moet doen of gedaan heeft.

4. Hoe schrijf je actieve zinnen?

Wil je een passieve zin herschrijven naar een actieve? Gebruik dan deze stappen:

1. Vraag jezelf af: wie doet wat? (het handelende onderwerp)
2. Zet het onderwerp aan het begin van de zin.
3. Gebruik een actief werkwoord.

Voorbeeld:

• Passief: “Er wordt morgen een verslag gemaakt door de notulist.”
• Actief: “De notulist maakt morgen het verslag.”

Actieve zinnen zijn meestal korter, duidelijker en krachtiger. Klinkt iets in je tekst omslachtig of gek als je het terugleest? Dan is de kans groot dat je het actiever en directer kunt formuleren en daarmee prettiger leesbaar maakt.

Voorbeelden van actieve werkwoorden

Actieve werkwoorden zijn woorden die duidelijk laten zien wat iemand doet. Ze brengen beweging in je zin en maken het krachtiger. Denk aan werkwoorden als:

• schrijft
• plant
• bespreekt
• regelt
• belt
• controleert
• verstuurt
• besluit

Deze werkwoorden geven direct aan wat er gebeurt en wie de actie uitvoert. Vermijd hulpwerkwoorden als “wordt” of “zal worden” waar mogelijk, en kies voor duidelijke actie.

5. Actieve taal in je dagelijkse werk

Als support professional schrijf je waarschijnlijk meer dan je denkt: e-mails, notulen, vergaderverzoeken, interne updates, memo’s, rapportages – noem maar op. En juist in al die teksten kan actieve taal het verschil maken. Het zorgt ervoor dat je boodschap helder is, je schrijfstijl professioneel overkomt én dat de lezer snel begrijpt wat je bedoelt.

Actieve taal werkt niet alleen in formele documenten, maar juist ook in korte berichten. Denk aan dat ene mailtje waarin je iets moet opvolgen, of een herinnering aan een actiepunt. Een actieve formulering voorkomt verwarring, omdat je direct benoemt wie iets doet of gaat doen. Dat komt betrouwbaar, duidelijk en zelfstandig over en dat zijn eigenschappen die perfect passen bij jouw rol.

Hieronder zie je hoe je passieve zinnen omzet naar actieve zinnen:

1. Notulen:
   Passief: Er wordt afgesproken dat het verslag eind deze week klaar moet zijn.
   Actief: De deelnemers spreken af dat het verslag eind deze week klaar is.
2. E-mail:
   Passief: De documenten zullen worden nagekeken door mij.
   Actief: Ik kijk de documenten na.
3. Verslag:
   Passief: De actiepunten zijn besproken.
   Actief: Het team besprak de actiepunten.

Taalhulpje: twijfel je of je zin actief genoeg is? Lees hem dan eens hardop voor. Vaak hoor je vanzelf of het te stroef klinkt. Als het niet natuurlijk klinkt, dan kan je het beste iets anders verzinnen. Iets dat korter en duidelijker is.

6. Oefenen met actieve taal

Wil je zelf aan de slag met actieve taal? Hieronder vind je drie korte zinnen in passieve vorm. Probeer ze eens om te zetten naar actieve zinnen. Zo train je jezelf om het verschil sneller te herkennen én toe te passen.

Herschrijf deze zinnen eens:

• De lunch wordt geregeld door het secretariaat.
• Er zal worden gekeken naar de planning.
• De offerte is verstuurd door de leverancier.

Actieve versies:

• Het secretariaat regelt de lunch.
• We kijken naar de planning.
• De leverancier heeft de offerte verstuurd.

Hoe vaker je oefent, hoe makkelijker het wordt om actief te schrijven.

Actieve taal toepassen: klein verschil, groot effect

Actieve taal hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Door simpelweg je zinnen net iets anders te formuleren, maak je je teksten directer, helderder en prettiger om te lezen. Of je nu een snelle e-mail stuurt, notulen uitwerkt of een uitgebreid verslag schrijft: met actieve taal kom je krachtiger over en breng je je boodschap duidelijk over. En dat zorgt voor tijdswinst, minder ruis én meer impact in je werk als support professional.

Meer lezen?

• Breng je teksten tot leven met personificatie